Myślałam nad tym bardzo długo i w końcu wymyśliłam, że będę i pisać i mówić. Pisać krótko i mówić szybko z nadzieją, że tym samym kogoś skuszę do zatrzymania się na mojej stronie 😉 Takie tam triki dla psychiki.
W swoich nagraniach będę prezentować w (mam nadzieję) przystępny i ciekawy sposób wpływ mechanizmów psychologicznych na nasze codzienne funkcjonowanie – w kontekście zawodowym i prywatnym.
Zanim na stronie pojawi się pierwsze nagranie, chciałabym wyjaśnić skąd w ogóle pomysł na to, żeby tłumaczyć teoriami psychologicznymi rzeczywistość… Dla mnie pewne mechanizmy, które determinują naszą codzienność są po prostu fascynujące. Nie wiem czy okażą się takimi dla Was, ale spróbuję uderzyć w stół.
Zacznę od wyjaśnienia jednej prostej rzeczy, która pociąga za sobą całą lawinę skutków różnego kalibru. Funkcjonowanie naszego umysłu, zgodnie z teorią Daniela Kahnemana, jest podyktowane działaniem dwóch systemów – Systemu 1 i Systemu 2. Ten pierwszy jest absolutnie automatyczny, to znaczy, że korzystając z niego podczas codziennego funkcjonowania – obserwacji otoczenia, podejmowania decyzji, dokonywania ocen, budowania relacji – działamy bezrefleksyjnie, bardzo często w oparciu o pewne stereotypy. Już wyjaśniam: kiedy w drodze do pracy mijamy dwa auta stojące po stłuczce na poboczu i kłócących się obok kierowców – kobietę i mężczyznę, to przyznajcie szczerze, jaka automatyczna myśl przychodzi nam do głowy?
Pół biedy, kiedy chodzi o ocenę tylko takich sytuacji, w końcu pani biorąca udział w stłuczce nawet nie usłyszy, że ktoś obwołał ją mianem „baby za kierownicą”. Zdecydowanie goręcej zaczyna się robić, kiedy z tego samego automatu podejmujemy ważniejsze życiowo decyzje, a tak się dzieje znacznie częściej niż nam się wydaje. Uwierzcie mi.
Kahneman w swojej książce “Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym” mówi o pewnym ciekawym narzędziu jakim jest Cognitive Reflection Test, CRT, czyliTest Świadomego Myślenia Shane’a Fredericka.
Kahneman w swojej książce Pułapki myślenia przywołuje pewne ciekawe narzędzie, a mianowicie Cognitive Reflection Test, CRT – test świadomego myślenia Shane’a Fredericka. Poniżej znajdziecie przykładowe pytanie z powyższego testu.
Jeśli 5 maszyn w ciągu 5 minut produkuje 5 urządzeń, ile czasu zajmie 100 maszynom zrobienie 100 urządzeń?
100 minut czy 5 minut ?
Nasz umysł podpowiada nam automatycznie, że będzie to 100 minut. Dzieje się tak za sprawą Systemu 1. Gdzie w tym czasie jest System 2, o którym wspomniałam chwilę wcześniej?
Najczęściej śpi, chyba, że świadomie przywołamy go do pracy (zaczniemy myśleć nad daną sytuacją) albo coś wyda nam się intuicyjnie podejrzane (zaniepokoi nas) albo coś nietypowego przykuje naszą uwagę. Wtedy System 2, czyli ten który odpowiada za myślenie, analizowanie, przetwarzanie – zostaje wyrwany z letargu.
W związku z tym, że, że pytanie o produkcję maszyn znajduje się w teście, pobudza naszą podejrzliwość i sprawia, że zaczynamy się zastanawiać nad odpowiedzią. Okazuje się, że prawidłowa to oczywiście 5 minut.
Który system jest lepszy – System 1 czy System 2?
Tak w ogóle nie powinno zostać sformułowane to pytanie. Oba są nam potrzebne. W naszym codziennym funkcjonowaniu prym wiedzie System 1. Mówi się o tym, że nasze mózgi mają ogromne możliwości, ale są leniwe poznawczo, a to dlatego, że z natury nastawione są na oszczędzanie energii. Wszystko w związku z tym, że jesteśmy codziennie bombardowani ogromną ilością bodźców i gdyby wyłączyć System 1 (przestać ignorować pewne sytuacje, a inne oceniać automatycznie) okazałoby się, że nasz mózg jest bardzo szybko przeciążony – traci wtedy możliwość skupienia się i podjęcia trafnych decyzji w istotnych dla nas sytuacjach.
System 2 pozwala przeanalizować sytuację, wyciągnąć pewne wnioski z dotychczasowych doświadczeń, „odkopać” różne doświadczenia z pamięci. Działa świadomie, nie poddaje się impulsowi. Dzięki niemu wybór odpowiedniego kandydata na dane stanowisko podczas rozmowy rekrutacyjnej nie jest wynikiem jedynie pierwszego wrażenia, ale przede wszystkim głębszej analizy potwierdzającej lub negującej jego umiejętności. Chociaż i pierwsze wrażenie jest często czynnikiem decydującym w ważnych dla nas kwestiach i równie chyba często czynnikiem nieuświadomionym. Życie.
Źródło:
Kahneman D. Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina